HURMA

Hurma - ( Dattelpalme /   Dattier / Date palm / Phoneix dactyfera / Datte )

Insanoglunun yetistirdigi en eski bitki çeşitlerinden biridir. Bâbil’in en eski yerlileri Sümerler hurmayi en azindan 5000 sene önce ilk defâ yetistirmislerdir. Kuzey Afrika ve Orta Dogu bölgelerinin  ekonomisinde çok eskiden beri büyük bir rol oynar. Amerika’ya Ispanyollar tarafindan 19. yüzyilin baslarinda getirilmis ve Meksika civârinda yetistirilmistir. Ilk defâ Basra Körfezinde yetiştirildiği tahmin edilen hurma bitkisi yaklasik 18-24 m boyundadır. Yapraklarının bir kısmı yere doğru sarkar ve bir kısmı da yukarı doğrudur. Yapraklarının uzunlukları 6 m civârındadır. Gövdeleri diktir. Tabanindan birçok sürgün verir. Yelpâze olan yapraklarının büyükleri tepede toplanmıştır. Çiçekleri ekseriyâ tek cinslidir. Basak tipindeki çiçekleri “spata” adı verilen büyük yapraklarla çevrelenmiştir. Gövdesinde yapraklar genellikle toplu olarak bulunur. Küçük Sarı çiçekleri toplu hâlde açarlar. Farklı cinsiyetli çiçekler ayri ağaçlarda yetişir. Dişi çiçekler zamanla tek tohumlu meyvelere dönüsürler. Meyveleri sarımsı kahve renkli, dış kabuk sarımsıdır. Orta kisim etli ve şeker bakımından zengindir. Tohum silindirik, sert ve bir yüzü boyuncaderin olukludur. 

Türkiye’de yetiştiği yerler: Memleketimizde Phoenix dectylifera türü örnekleri azdır. Buna karşılik Phoenix canariensis daha çok yetiştirilmektedir. Gövde tabaninda sürgünler vermesi ve tohumların daha kısa ve siskin olusu ile ayırt edilir. Batı ve Güney Anadolu ve Akdeniz bölgesinde yetiştirilmektedir. Memleketimizde yetişen hurma meyvelerinin gidâ bakımından önemi yoktur, daha çok gölge verici olarak kullanılır. 

Kullanıldığı yerler: Hurmanin meyvesi tatli ve besleyicidir. Yaklasik % 20 nem ihtivâ eden tâze hurmalarda % 60-65 şeker ve % 2 protein vardır. Kurumuş hurmalarda şeker orani % 75-85 civârındadır. Bir Diğer hurma çesidi olan Phoemx sylvestris’ten hurma şekeri elde edilir. 

Nelere iyi gelir? : Hurmanın meyvesi tatlı ve besleyicidir. Ayrıca, bedeni ve zihni gelişmeyi sağlar. Kansere karşı koruyucu olduğu bilinir. Boğaz ağrısını keser. Bronşit, öksürük ve soğuk algınlığı şikayetlerini giderir. Kemik hastalıklarında faydalıdır