Eğrelti otu - ( Farn / Farnkraut / Fougére / Fern Nepkrodium filixmas / Dryopteris filis mas / Fougere male / Filicis rhizoma )
Bu sınıfta bulunan 170 cins, 9000 tür bitki yaklasik olarak dünyanin her tarafina yayılmıştır. Türlerinin çoğunluğu tropik bölgelerde yetişmektedir. Egreltiotlarinin birkaç santimetre büyüklükte olanlardan, ağaç sekline kadar çeşitleri vardır. Bugün yasayanlarin çoğunluğu, çok yıllık otsu bitkilerdir. Bunlarin topragin yüzeyine yakın, ona paralel büyüyen sürünücü veya yukarı yönelen kökçükleri vardır. Hemen bütün egreltiotlarinda, yapraklar tomurcuktayken içe doğru kivrilmistir. Kartal egreltisi, Venüs saçi, erkek egreltiotu, geyik dili, kaya egreltisi memleketimizde bulunan egrelti çeşitleridir. Bu egrelti çeşitlerinden erkek egreltiotu Tıpta kullanılır.
Erkek Egrelti otu (Dryopteris filixmas): Mutedil bölgelerin rutubetli yerlerinde, orman altlarinda, kayalar arasında yetişen 50-70 cm boylarında, çok senelik, otsu zehirli bir bitkidir. Toprak alti gövdesi 10-40 cm uzunlugunda olup, dis kısmı eski yaprak izleri veya kâideleri ile kaplidir. Alt tarafinda siyah renkli, ince kökler taşır. Ilkbaharda rizom gövdesinin ucundan kendi üzerine Sarılmış olan genç yapraklar çıkar. Yapraklar gelisince açılır. Yapraklar uzun saplı olup sapın kâidesi siskindir. Yaprakların alt yüzlerinde spor keseleri vardır. Mutedil bölgelerin rutubetli yerlerinde, orman altlarinda, kayalar arasında yetişen 50-70 cm boylarında, çok senelik, otsu zehirli bir bitkidir. Toprak alti gövdesi 10-40 cm uzunlugunda olup, dis kısmı eski yaprak izleri veya kâideleri ile kaplidir. Alt tarafinda siyah renkli, ince kökler taşır. Ilkbaharda rizom gövdesinin ucundan kendi üzerine Sarılmış olan genç yapraklar çıkar. Yapraklar gelisince açılır. Yapraklar uzun saplı olup sapın kâidesi siskindir. Yaprakların alt yüzlerinde spor keseleri vardır.
Kullanıldığı yerler: Bitkinin kullanılan kısmı kökleri ve yapraklarıdır. Kökleri sonbaharda toplanıp, birkaç gün, havada sonra hafif ısıda kurutulur. Kökleri kalın, dışı siyah, içi beyazdır. Özel bir kokusu, tatlımsı ve kekremsi bir tadı vardır. Bileşiminde uçucu ve sâbit yağlarla, reçine, nişasta ve etkin madde filisin vardır. Barsak parazitlerine karşı çok eski târihlerden beri kullanılmaktadır. Toz veya hulasa hâlinde alınır.
Dikkat : Müshil olarak yağı ilâçlarla verilmemelidir. Zîrâ yağlar, ilâçtaki toksin maddelerin yayılmasını kolaylaştırarak şiddetli zehirlenmelere sebebe olabilir. Tavsiye edilen miktarın dışına çıkmamalıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder