DENİZ ÜZÜMÜ

Deniz Üzümü - ( Meerträrubchen / Ephédre / Sand Cherry / Sea Grape / Ephedra campylopoda ) 

Dünyanın kurak yerlerinde yetişen bir bitkidir. Yeşil ve çok dalli olan sürgünlerinde pul şeklinde karşılıklı iki yaprak bulunur. Yapraklar terlemeyi azaltmak maksadıyla çok küçülmüs ve pul şeklini almistir. Bu sebeple dallar özümleme vazifesini üzerine almis ve yeşillenmistir. Bu dallar dügüm ve dügümler arasi kisimlara ayrılmislardır. Ephedralar normal olarak iki evciklidir. Fakat bir evcikli hatta erDişi çiçekli olanlar da vardır. Ephedra cinsinin orta Asya’dan Akdeniz çevresi memleketlerine kadar olan bölgede, Orta Avrupa’da KuzeyBatı Amerika, Meksika ve G.Amerika And Dağlarında yetişen 40 kadar türü, memleketimizde yetişen üç türü vardır.

Ephedra campylopoda (Sarkik denizüzümü): Akdeniz ikliminin bulundugu kiyi bölgelerimizde, mese ve ardıç türleri üzerinde Sarılici olarak yetişir. Dalları 1-4 mm çapında, silindir şeklinde, çiplak, boyuna hafif çizgilidir. Meyveleri ekim ayinda olgunlasan, ates kırmızısi renkli, iki tohumlu, 8-10 mm çapinda yalanci üzümsü bir meyvedir.

Ephedra major (Dik deniz üzümü, dagburugu): Iç Anadolu’da özellikle taşlı ve çakıllı yamaçlarda yetişir. 0.3-2 m boyunda, çalı görünüşünde, odunlu bir bitki. Dallar sik, 1-1.5 mm çapinda, koyu yeşil renkli ve çıplaktır. Yapraklar derimsi ve küçük, meyve kırmızı, nâdiren sarı renkli, küre şeklinde ve üzümsüdür.

Ephedra distachya: Vatanı Akdeniz çevresi memleketleridir. Memleketimizde Kars, Kayseri, Çanakkale çevresinde yetişmektedir.

Ephedra sinica: Çin’de 5000 yildan beri taninan ve halk tibbinda kullanılan önemli bir bitkidir. Bu bitki özellikle Güney Çin’de deniz kenarina yakın yerlerde yetişir. Bugün Kuzey-Batı Hindistan ve Batı Pakistan’da yetişmektedir. Bitki 60-90 cm yüksekliktedir.

Türkiye’de yetiştiği yerler: Marmara, Ege, Akdeniz ve Iç Anadolu.

Kullanıldığı yerler: Bitkinin kullanılan kısmı kuru dallarıdir. Bileşiminde, Ephedrin alkaolidi ve tanen vardır. Ephedrin Astıma karşı kullanılır. Eski devirlerden beri Çin’de ve Orta Asya’da terletici, ateş düşürücü, romatizma ağrılarını ve Astım nöbetlerini dindirici olarak kullanilmistir. Fakat bugün çogunlukla Astım nöbetlerini dindirici ve yüksek atese karşı kullanılmaktadır.