KAVUN

Kavun - ( Zuckermelone / Melon / Muskmelon / Cucumis melo ) 

Ilkbaharda küçük Sarı çiçekler açan, yıllık, sürünücü, otsu bir yaz meyvesidir. Sülükleri dallanmıştır. Yaprakları kalp ve böbrek şeklinde, 3-5 loblu, büyük ve tüylüdür. Çiçekleri, bir eseyli ve bir evcikli olup yaprakların koltuğundan çıkarlar. Meyveleri çeşitli Şekil ve renklerde (genellikle Sarı) dir. Çekirdekleri uzun, elipsoidik veya oval Şekildedir. Kavunun ana yurdu Orta Asya’dir. Dünyânın tropik ve iliman bölgelerinde kültür olarak zirâati yapilmaktadır. Dünyâca meshur kantalup kavununun esas Vatanı Van ve Diyarbakir bölgesidir. Ancak 16. yüzyilda Italya’da görülmüs olan bu kavun çesidi Roma yakınindaki Cantalupa’da  yetiştirildiği için Batıda “kantalup” kavunu olarak anilmaktadır. Avrupa’da en çok tutulan bir kavundur. Memleketimizde de bir hayli kavun çeşidinin zirâati yapilmaktadır. Trakya ve Istanbul bölgesinde  yetiştirilen “topatan” kavunu, ince ve Sarı kabuklu olup dayaniksizdir. Bu bölgede yetiştirilen “çitli” denilen kavun kısa dayanıklıdır. Ege bölgesinde bilhassa Manisa ve havâlisinde “kırkağaç” kavunu zirâati   oldukça yaygındir. Dayanıklı ve çok leziz olan bu kavunlar aynı zamanda ihraç da edilebilmektedir. Kırkaağaç kavunundan üretilen çeşitleri “hasanbey, altınbaş, dilimli ve hallaç” gibi mahallî isimler  almaktadır. Olgunlaşmadan koparılan kavuna “kelek” adı verilmektedir. Daha çok turşu yapımında  faydalanılır.

 Türkiye’de yetiştiği yerler: Türkiye’nin hemen hemen her yerinde kültür olarak yetiştirilir.

Kullanıldığı yerler: Kavun meyve olarak çok yenildigi gibi tohumları (çekirdekleri) de tibbî olarak kullanılmaktadır. Olgun kavunlarin çekirdekleri kurutulur. Çekirdekler halk tabâbetinde öksürüğe karşı                (çekirdekleri suda, suyu yariya ininceye kadar kaynatilip içilmesiyle) kullanılır. Ayrıca kavun, sinirleri yatıştırır, böbreklerdeki kani temizler, taşların düşürülmesine yardımcı olur. 

Dikkat : Barsaklarda ülser ya da iltihab olanlarla, şeker hastaları ve yüksek tansiyonu olanlar yememelidir.