KANTARON

Kantaron  - ( binbirdelik otu / sarı kantaron / kan otu / kılıç otu/ yara otu / Tausendguedenkrauf / Centaurée / Centaury / Erythraea centaurium / Kantariyyon / Erythroea / Gentiana lutea / Sarı kantaron , koyunkıran , mayasıl otu )

Hypericum calycinum : Koyunkıran, kuzukıran. Hypericum Empetrifolium: Sarı püren, püren / Hypericum perforatum : Binbirdelik otu / Hypericum scabrum : kepir otu, kızılcık otu, mayasıl otu / Hypericum triquetrifolium : pırpır otu )

Türkiye’de yetiştiği yerler: Trakya ve Anadolu.

Kullanıldığı yerler: Çiçekli bitki çiçek açma zamaninda toplanır, demetler halinde baglanip gölgede kurutulur. Bitkide şekerler, reçine ve aci maddeler vardır. Çayı kuvvet verici, iştah açıcı ateş düşürücü ve hazmı kolaylaştırıcı olarak verilir. Ayrıca astım ve mide ağrılarında da faydalı olduğu bilinir.

Haziran, eylül ayları arasında pembemsi, beyaz renkli çiçekler açan, nemli çayır ve orman kenarlarında rastlanan 15-50 cm boyunda, iki yıllık otsu bir bitkidir. Küçük kantaron veya kırmızı kantaron olarak da bilinir. Bitkinin gövdeleri tüysüz ve diktir. Yapraklar sapsız ve karşılıklı, oval şekilli ve uçları sivridir. Pembemsi çiçekler dalların ucunda durumlar yapar ve çiçekler genellikle saplıdır. Çiçekler beş sivri dişli ve tüpsüdür. Meyveleri silindir şeklinde bir kapsüldür. Çok fazla sarımsı-esmer renkli tohumları vardır. O en güzel vahşi çiçeklerden biridir. Vahşi olması onun yetişme tarzından ve yetiştiği yerlerdendir galiba. En çok ovalar, dağlar, kırlar, çayırlıklar ve ıssız yol kenarlarıdır.

Eski zaman tedavi usullerini anlatan kitaplar kantarondan uzun uzadıya bahsederler. Bunun önemli sebeplerinden birisi kantaronun bir çok hastalığa şifa vermesinin yanı sıra köklerinin zehirli   olmasıdır.

Bu bitkiyi kullanırken dikkatli olmanın ötesinde bir uzmanlık da gerekmektedir. Biz yine de bilgi olsun kabilinden kantaronla yapılan ilaçlardan ve bu ilaçların hangi hastalığın tedavisinde kullanıldığından söz eyleyelim. Kantaronun içinde pektin, zamk, uçucu yağ, eterik asit ve nikotin asiti bulunur.

Tarla, yol ve orman kıyılarında, tepelerde ve çayırlarda Temmuz’dan Eylül’e kadar çiçeklenen şifalı bir bitkidir. Bitki 25-60 cm boyunda olup , çok dallıdır ve sapları ayrı olduğu halde bir şemsiye biçimindeki çiçekleri 5 parçalı , korolla altın sarısı renkli ve kenarları siyah renkli guddeli tüyler ile çevrilidir  . Erkek organları çok adette ve 3 demet halinde bir araya toplanmıştır. Yapraklar ışığa karşı tutulduğunda, yağ guddeleri, parlak noktacıklar halinde kolaylıkla görülür. Bitkiye binbirdelik otu denmesi bu özellikten ileri gelmektedir. Yanılmamak için, tam olarak açmış bir çiçeği parmaklarınızın arasında ezdiğinizde, ondan kırmızı bir su aktığını göreceksiniz. Tanen (tannin), uçucu yağlar (carophyllene, pinene, limonene, myrcene), flavon türevleri (flavonoids; quercitrin, quercitin, rutin),  hipericin (hypericin, pseudohypericin), karoten (carotene), vitamin C ve resin  içermektedir. Hipericin ışığa duyarlı yapan bir bileşiktir .

Bu bitkiyi yiyen hayvanlar (Koyun , sığır ,at) dan yalnız beyaz tüylü olanlarda bazen ölümle sonuçlanan, deri hastalıkları meydana gelir. Siyah tüylü hayvanlarda bu tip bir duyarlılık meydana gelmez. Avrupa ve Anadolu’da yaygın olup Hıristiyan inancında kutsal kabul edilen bir bitkidir.

Ülser Ve Gastirit için Kantaron için: 20 gram kadar kuru kantaronu beş bardak su ile kaynatın (su bardağı). Günde ortalama üç çay bardağı için. Bu içecek ülser ve gastritte iyileşmeyi hızlandıracaktır.

Kulak Ağrısı için Etkili Bir Yöntem: Kantaronun dövülerek çıkarılan suyu ağrısına dayanılamayan kulağa damlatıldığında doktora gidinceye kadar sizi rahatlatacaktır.

Kan Dolaşımı için: Kantaronun kaynatılıp balla tatlandırıldıktan sonra içilmesinin kan dolaşımını düzene sokacağı rivayet olunmaktadır.

İltihaplar için: Kantaronun kekikle beraber kaynatılıp belli bir süre içilmeye devam edildiğinde  mide, bağırsak ve böbrek iltihaplarının geçmesinde iltihap kurutucu olarak fayda verdiği bilinmektedir.

Sirke ile: Kantaronu kaynatıp üzerine sirke ilave ettikten ve başınızı bu su ile yıkadıktan sonra baş ağrınızın geçtiğini göreceksiniz. Bu uygulamayı başınız çok şiddetli ağrıyorsa yapın. Çünkü sirke kokusu sizi başınızın ağrımasından daha fazla rahatsız edebilir. Bu işlemden sonra saçlarınızı çok iyi durulamayı unutmayın.

Karaciğer Kifayetsizliği: Kantaronu ayrık otu kökü ile beraber kaynatıp balla tatlandırdıktan sonra için. Karaciğer yetersizliğinde faydasını göreceksiniz.

Bademcik İltihabı: Kekik suyu ve kantaronu beraber kaynatıp bu su ile boğazınıza gargara yapın. Bademcik iltihabı ve ağız yaralarında çok etkili olan bu ilacın faydasını göreceksiniz.

Antiseptik: 100 gram kuru kantaronu çeyrek litre saf zeytinyağının içinde tam iki hafta bekletin. Yara ve yanıklarda kullanabileceğiniz hem mikrop öldürücü  hem de iyileştirici olarak kuvvetli bir antiseptik elde etmiş olursunuz.

En iyi yara yağı: Gerçekten de kantaron yağı ; ağrı kesici, iltihap önleyici ve iyileştirici özellikleriyle, en iyi yara yağıdır. 

Sinirsel yüz ağrılarında, günde 2-3 bardak kantaron çayı içilip , ağrılı bölgeler uzunca bir süre dıştan kantaron yağı ile ovulur.

İshale karşı da çok etkili bir bitkidir.

Sinirsel ve psikolojik rahatsızlıklarda: Kantaron ayrıca nevrozlarda, uykusuzlukta ve sinir yorgunluklarında, konuşma bozukluklarında , rahatsız uykularda, histeri krizlerinde, uyurgezerlikte, yatağa işeme ve depresyonlarda da kullanılabilir. Tüm bu hastalıklarda içten kantaron çayını kullanırken, bir yandan da oturma banyolarının çok olumlu sonuçlar verdiği söylenebilir. Haftanın 6 günü , arka arkaya ayak banyoları alınması da tavsiye edilmektedir . Sinir sistemi ile ilgili tüm rahatsızlıklarda bu kür önemlidir.

Gelişme çağındaki genç kızlar: Gelişme çağındaki genç kızların , bir süre (Birkaç ay) günde 2 bardak kantaron çayı içmeleri önerilebilir. Bu çay genç kızın cinsel gelişimine yardımcı olacak ve adet görme düzensizliklerine son verecektir . 

Kantaron çayı : 1 tatlı kaşığı dolusu bitki , orta boy 1 su bardağı kaynamış suya eklenir  ve 3-4 dakika demlendikten sonra süzülür. Günde 2-3 bardak içilir.  Kantaron çayı; sinir yaralanmalarında ve her türlü sinirsel şikayetlerde, çarpma sonucu yaralanmalarda ve ağır kaldırma sonucu ortaya çıkan rahatsızlıklarda kullanılır . 

Kantaron yağı: Çok ünlü olan kantaron yağı da hiç bir evde eksik olmamalıdır . Bu yağı herkes kolayca hazırlayabilir . Iyileştirme gücünü en az 2 yıl korur ve yalnızca açık yaralarda, yeni yaralanmalarda, hematomlarda (Deride mavi-mor lekeler), beze şişkinliklerinde, güneş yanıklarında ve pürüzlü yüz ciltlerinde bakım toniği olarak kullanılmakla kalmayıp , uçuklar (herpes), varisli damarlar, basurlar (hemorrhoids), sırt ağrıları , lumbago , siyatik, mafsal (eklem) iltihabı, romatizma ve   felçli-inmeli (paralysis) bölgelerde de etkili bir friksiyon (Ovarak sürme) yağı olarak kullanılabilir . Yanıklarda ve haşlanmalarda etkili bir yağa sahip olabilmek için bitkinin çiçekleri keten tohumu yağına yatırılır . Bu yağ , güneş yanıklarında da kullanılabilir. Karınlarına zeytinyağı ile hazırlanmış kantaron yağı sürüldüğünde karın ağrısı çeken bebeklerin ağlamaları sona erer. 

Güneşli havada toplanmış çiçekler, gevsek biçimde bir şişeye doldurulur ve üstüne , sızma zeytinyağı eklenir . Zeytinyağı çiçekleri örtmelidir . Mayalanma süresi olan 3-5 gün süresince şişenin kapağı açık tutulur ve arada bir çalkalanarak , güneşli bir yerde bekletilir . Daha sonra şişenin kapağı kapatılır ve 4-5 hafta boyunca , arada bir çalkalanarak güneşte bekletilir . Süre sonunda süzülür , çiçekler de sıkılır ve koyu renkli şişelere doldurularak saklanır. Yanık yaraları için , zeytinyağı yerine, ketentohumu yağı kullanılır .

Dikkat! : Kantaronda bulunan bir madde vardır ki ona çok dikkat etmek gerekir. Kantaronun taşıdığı hiperycin maddesinin deride güneş ışığına karşı hassasiyet meydana getirerek yaralara sebep olduğu bilinmelidir. Bu zararlı olma hali genellikle bitkinin çok miktarda yenilmesi ile meydana geldiği bilinmektedir. Haricen kullanıldığında bu türden bir etki yapmaz.