Çöven - ( Gipskrau / Gypsophile / Gypsophila / Sabunotu / Helvacikökü / Saponaia officinalis )
Haziran-temmuz aylarında beyaz çiçekler açan, 50-60 cm yüksekliginde çok dalli, çok senelik, kazık köklü, otsu bir bitki. Yaprakları sapsız, soluk yeşil renklidir. Çiçekler küçük pembe ve beyaz renklidir. Tohumlar küçük, hemen hemen böbrek şeklinde esmer renkli ve üzeri pürtüklüdür. Köklerinin dövülmesinden çöven elde edilir. Memleketimizde 27 kadar türü bulunur.
Türkiye’de yetiştiği yerler: Orta ve Dogu Anadolu
Kullanıldığı yerler: Bitkinin kullanılan kısımları kökleridir. Konya ve Beysehir havâlisinde bu bitkiye Dişi çöven ismi verilmektedir. Idrar söktürür. Terletir. Vücuda rahatlık verir. Kusturur ve balgam söktürür. Çöven köklerinde saponin, reçine ve şeker vardır. Eskiden beri temizleyici olarak, lekeleri çıkarmak için kullanılır. Memleketimizde ve Yakın Dogu’da “tahin helvasi” yapımında da Kullanıldığı için buna, helvaci çöveni ismi de verilmektedir. Bâzı yörelerimizde ve Kibris’ta, pişirilerek salamura edilen hellim tipi peynirin bozulmamasi için suyuna çöven kökü birakilir. Trakya bölgesinde çöven otundan “köpük helvasi” ismiyle beyaz, köpüksü helva yapılır
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder